Kind in de knoop

Een klein kind met blauwe plekken, een stromende bloedneus en rode striemen in zijn nek. Op het eerste gezicht misschien een ongelukje, maar het zou ook zo maar een andere oorzaak kunnen hebben. Mishandeld worden in een vertrouwde omgeving is niet voor niets een van de ergste nachtmerries voor een kind. Inmiddels is kindermishandeling gegroeid tot een groot maatschappelijk probleem. Hoe kunt u een mishandeld kind helpen?

Losse handjes
De simpelste omschrijving van kindermishandeling is het fysiek of psychisch verwaarlozen van kinderen. Hierbij kunt u denken aan het thuis houden van school, maar ook aan geen of weinig eten geven aan je kinderen. Ook verouderde kleding wordt gezien als verwaarlozing van een kind. Een kind krijgt dan tenslotte niet wat het verdient. Een andere vorm van mishandeling die absoluut niet vergeten mag worden, is geweldpleging tegen minderjarigen door hun ouders of andere verzorgers. De ouders met zogenoemde losse handjes hebben in de meeste gevallen geen flauw idee wat voor psychische schade ze bij hun kind aanrichten.

Hoeveel eigenlijk?
Jaarlijks krijgen zo’n 107.200 kinderen te maken met kindermishandeling. Dit zijn slechts geschatte aantallen. Dit blijkt uit de Nationale Prevelentiestudie Mishandeling van Kinderen en Jeugdigen 2005. Het werkelijke aantal kan moeilijk in kaart worden gebracht, aangezien er ook veel niet-geregistreerde gevallen bestaan. Van dit grote aantal kreeg het merendeel te maken met verwaarlozing op school en fysieke en emotionele verwaarlozing. Seksuele mishandeling was met een kleine 5.000 gevallen het geringste gedeelte. Van de ondervraagde kinderen had ruim de helft te maken met één vorm van mishandeling; 32% met twee vormen, 10% met drie vormen. Bij 2% van de gevallen werden vier of meer vormen van kindermishandeling geconstateerd.

Risicokids
Kindermishandeling komt bij veel diverse gezinnen voor. Toch is er een duidelijk onderscheid te zien bij soorten gezinnen. Het risico van kindermishandeling is in een gezin met laag opgeleide ouders zelfs 7 keer groter dan in een gemiddeld huishouden. Wanneer beide ouders werkeloos zijn, is het risico 5 keer vergroot. Ook de gezinsvorm is van belang. Zo hebben kinderen in families met een allochtone achtergrond, grote gezinnen met meer dan drie kinderen, stiefgezinnen en alleenstaande ouders meer kans op mishandeling.

Symptomen
Een aantal vormen van kindermishandeling zijn duidelijk te herkennen. Wanneer een kind onder de blauwe plekken zit, zal dit niet komen door een klein ongelukje. Ook snijwonden, brandplekken en schaafwonden kunnen duiden op mishandeling.
Andere vormen van kindermishandeling zijn moeilijker te ontdekken. Hoe merkt u bijvoorbeeld of een kind emotioneel in de knoop zit? Hierbij zijn vooral gedragswisselingen erg belangrijk om te herkennen. Zo kan het kind schrikken bij een aanraking of reageert het ineens heel angstig. Ook een negatief zelfbeeld, afzondering en het ontwijken van oogcontact kan een mishandeld kind ontmaskeren.

Gevolgen
Een kind dat in het verleden slachtoffer is geworden, kan hier op latere leeftijd nog behoorlijk last van hebben. Zo kunnen ze bijvoorbeeld lichamelijk letsel oplopen, wanneer ze vroeger behoorlijk zijn toegetakeld. Deze littekens tekenen het verdere leven van het kind voorgoed. Ook seksueel misbruik kan lichamelijk letsel veroorzaken. Denk maar aan een uitgescheurde vagina of andere verwondingen aan de geslachtsorganen. Een ander gevolg kan een ontwikkelingsstoornis zijn. Een minder herkenbare factor, die het kind altijd aan vroeger zal laten denken. Bij dit aspect zorgt de kindermishandeling ervoor dat het kind in de toekomst achterloopt op het gebied van spraak, taal, groei, motoriek en intellectuele vermogens. De emotionele schade die het mishandelde kind oploopt, kan zelfs op latere leeftijd terugkomen. Denk hierbij aan verslaving, crimineel gedrag en psychische problemen.

En nu?
Wanneer u zelf te maken krijgt met kindermishandeling in de omgeving, zijn er verschillende handelingen die u kunt ondernemen. Zo is het allereerst erg belangrijk om de signalen beter in kaart te brengen. Hoe lang denkt u al dat het kind mishandeld wordt? Belangrijk is het noteren van de waarneembare aspecten. Zo kunt u niets vergeten en staat alles op papier.
Daarnaast kunt u ook praten met vertrouwde mensen in uw omgeving. Zelfs met het kind of de ‘dader’ kan al hulp bieden aan het gezin. Wilt u het probleem liever uit handen geven? Neem dan contact op het met Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK). De naam zegt het eigenlijk al; hier kunt u anoniem uw verhaal vertellen.


Meer weten over kindermishandeling? Bel dan het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK): 0900 – 1231230.